Pyetjet
Nje menyre per te ndihmuar njerzit e tjere qe te mendojne mbi nje subjekt eshte t'u
besh atyre nje pyetje mbi ate subjekt. Nese beni nje pyetje te mire
mund te na ndihmoni per ta vene informacionin se bashku, per te vleresuar idete tona
ekzistuese dhe te krijojme ide te reja.
Shtrimi i pyetjeve te qellimshme per te ndihmuar
te mesuarit e te tjereve njihet si pyetezimi sokratik, siapa emrit
te Sokratit ne Greqine e lashte.
Pyetjet Sokratike kerkojne qe ta ndegjosh me shume kujdes
personin tjeter me qellim qe ta shtrosh pyetjen ne nje menyre
ndihmuese, konstruktive, dhe jo-konfrotuese.
Ja disa shembuj pyetjesh te tilla:
Pyetje dhe sqarim
- çfare kuptoni kur thoni ______?
- Cila eshte pika juaj kryesore?
- Si _____ lidhet me _____?
- A mund ta shtroni kete ne menyre tjeter?
- lerme te shikoj nese te kam kuptuar; a kuptoni _____ apo _____?
- Si lidhet kjo me problemin tone/diskutimin/çeshtjen?
- Jane, a mund ta permblidhni me fjalet tuaja ate qe tha Richard-i? ... Richard, a eshte kjo ajo çka doje te thoshje?
- A mund te me jepni nje shembull?
- A do ishte _____ nje shembull i mire i asaj?
Pyetje qe kontrollojne supozimet
- çfare po supozoni ketu?
- çfare po supozon Jenny?
- Ne vend te saj çfare mund te supozojme?
- Duket sikur po supozoni _____. A ju kuptova korektesisht?
- Gjithçka ne arsyetimin tuaj varet nga ideja qe _____. Perse keni bazuar arsyetimin tuaj mbi _____ ne vend te _____?
- Duket sikur keni supozuar _____. Si e justifikoni marjen e kesaj te dhene?
- A eshte gjithmone keshtu? Perse ju mendoni qe supozimi qendron ketu?
- Perse duhej bere ky supozim?
Pyetjet qe deshmojne arsye dhe prova
- A mund t'i shpjegoni arsyetimet per ne?
- Si zbatohet kjo ne kete rast?
- A ka arsye per te dyshuar kete deshmi?
- Kush eshte ne gjendje ta dije nese eshte e vertete?
- çfare do t'i thoshit dikujt qe thote se ____?
- A mundet dikush tjeter te jape prove ne mbeshtetje te kesaj pikpamje?
- Me çfare arsyetimi erdhet ne kete konkluzion?
- Si mund ta zbullojme se kjo eshte e vertete?
Pytje mbi pikpamjet ose perspektivat
- çfare nenkuptoni me kete?
- Kur thoni _____, a nenkuptoni _____?
- Por, nese kjo ndodh, çfare tjeter do te ndodhte si rezultat? Perse?
- çfare efekti do te kishte?
- A do te duhej te ndodhte apo eshte vetem e mundeshme te ndodhe?
- Cila eshte nje alternative?
- Nese _____ dhe _____ jane ne kete rast, ateher çfare tjeter eshte gjithashtu e vertete?
- Nese ne themi qe ____ eshte etike, po per _____?
Pyetje qe deshmojne implikime dhe konseguenca
- Si mund ta zbulojme?
- çfare supozon kjo pyetje?
- A mund _____ ta shtrosh kete pyetje ndryshe?
- Si mundet dikush ta pozonte kete pyetje?
- A mund ta ndani kete pyetje?
- a eshte e qarte kjo pyetje? A e kuptoni ate?
- A eshte kjo pyetje e lehte ti pergjigjesh apo e veshtire? Perse?
- A jemi te gjithe dakort qe kjo eshte pyetja?
- Per t'ju pergjigjur kesaj pyetjeje, çfare pyetjeje tjeter duhet t'i pergjigjemi se pari?
- Si do te _____ qendronte çeshtje?
- Perse eshte çeshtje e rendesishme?
- A eshte pyetja me e rendesishme, apo ka nje pyetje ku mbeshtetet?
- A mund te shikoni se si lidhet kjo me ________?
Pyetjet e adaptuara nga Paul, R. (1993). Critical Thinking: How To Prepare Students for a Rapidly Changing World: Foundation for Critical Thinking, Santa Rosa, CA.
More info about writing
More info about reading