mirror of
https://github.com/moodle/moodle.git
synced 2025-02-02 06:10:08 +01:00
294 lines
16 KiB
HTML
294 lines
16 KiB
HTML
<head>
|
|
<title>Moodle Docs: Manual i Zhvilluesit</title>
|
|
<link rel="stylesheet" href="docstyles.css" type="TEXT/CSS">
|
|
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-1">
|
|
</head>
|
|
|
|
<body bgcolor="#FFFFFF">
|
|
<h1>Manual i Zhvilluesit</h1>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Ky dokument përshkruan diçka mbi dizenjimin e Moodle dhe si mund të kontribuoni ju.</p>
|
|
<p>Për momentin ky dokument është pak - dokumentim më i mirë do të vijë!</p>
|
|
<p>Seksionet në këtë dokument:</p>
|
|
<ol>
|
|
<li><a href="#architecture">Arkitektura e Moodle </a></li>
|
|
<li><a href="#contribute">Si mund të kontribuoni</a>
|
|
<ul>
|
|
<li><a href="#activities">Aktivitetet e të mësuarit</a></li>
|
|
<li><a href="#themes">Stilet</a></li>
|
|
<li><a href="#languages">Gjuhët</a></li>
|
|
<li><a href="#database">Skemat e databazës</a></li>
|
|
<li><a href="#courseformats">Formati i Kursit</a></li>
|
|
<li><a href="#doc">Dokumentimi dhe artikujt</a></li>
|
|
<li><a href="#bugs">Pjesmarrsit në gjurmimin e të metave</a></li>
|
|
</ul>
|
|
</li>
|
|
</ol>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<h2><a name="architecture"></a>1. Arkitektura e Moodle </h2>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Nga pikpamja e administrimit të sistemit, Moodle është dizenjuar sipas
|
|
këtyre kritereve:</p>
|
|
<ol>
|
|
<li><strong>Moodle duhet të ekzekutohet në sa më shumë platforma</strong><br>
|
|
<br>
|
|
Aplikimet në web që ekzekutohen në shumicën e platformave janë në PHP e kombinuar
|
|
me MySQL, dhe në këtë lloj është zhvilluar edhe Moodle, ajo ekzekutohet në
|
|
Linux, Windows, dhe Mac OS X. Moodle gjithashtu përdor biblotekën ADOdb për
|
|
konceptimin e databazës, e cila nënkupton që Moodle mund të përdorë<a href="http://php.weblogs.com/ADOdb_manual#drivers">më
|
|
shumë se 10 lloje të ndryshme databazash</a> (për fat të keq, akoma nuk
|
|
mundet <em><strong>të ndërtohen tabela</strong></em> me të gjitha këto lloje databazash -
|
|
në të ardhmen më shumë). <br>
|
|
<br>
|
|
</li>
|
|
<li><strong>Moodle duhet të jetë i lehtë në instalim, mëso dhe modifiko</strong><br>
|
|
<br>
|
|
Prototipet e hershëm të Moodle (1999) u ndërtuan duke përdorur <a target=_top href="http://www.zope.org/">Zope</a>
|
|
- një server të aplikimeve në web me gjuhë të avancuar të orientuar drejt objekteve (object-oriented). Fatkeqësisht u duk se
|
|
megjithse teknologjia ishte mjaft e mirë, kishte një rrugë mjatt të vështirë
|
|
për të mësuar dhe nuk ishte shumë fleksible për sa i takon administrimit të sistemit. Gjuha e skriptimi PHP,
|
|
nga ana tjetër, është mjaft e lehtë pë tu kapur (veçanërisht
|
|
nëse keni programuar më parë me ndonjë gjuhë skriptimi tjetër). Herët
|
|
unë vendosa të mënjanoj përdorimin e dezinjimit të klasave class-oriented - por, ta
|
|
ruaj atë vetëm për të kuptuar risitë. U arrit ripërdorimi i kodeve
|
|
nga bibliotekat e funksioneve të emërtuar qartë dhe skedarët skript konsistentë.
|
|
PHP është gjithashtu i lehtë për tu instaluar (është i vlefshëm për çdo platformë)
|
|
dhe shumica e shërbimeve të hostimit web e kanë atë
|
|
si standart.<br>
|
|
<br>
|
|
</li>
|
|
<li><strong>Ai është i lehtë për upgrade nga një version në një tjetër</strong><br>
|
|
<br>
|
|
Moodle e di se vili version është (ashtu si të gjitha versionet e moduleve
|
|
plug-in) dhe është ndërtuar një mekanizëm i tillë që Moodle mund të bëjë upgrade
|
|
vetë të versioneve të reja (psh ai mund të riemërojë tabelat e databazave dhe të shtojë
|
|
fusha të reja). Nëse përdor CVS në Unix psh, jep thjesht komandën "cvs
|
|
update -d" dhe mandej vizito faqen home page për të kompletuar upgrade.<br>
|
|
<br>
|
|
</li>
|
|
<li><strong>Duhet të mundësohet rritja</strong><br>
|
|
<br>
|
|
Moodle ka një numër elementesh si modulare, terms, aktivitete,
|
|
gjuhët e interfejsit, skema databaze dhe formate kursesh. Kjo lejon që seicili
|
|
të shtojë elemente te codi batë kryesor ose ti shpërndajë ato ndarazi.
|
|
Më shumë për këtë ka në sektionin tjetër.<br>
|
|
<br>
|
|
</li>
|
|
<li><strong>Ajo duhet të përdoret së bashku me sisteme të tjerë</strong><br>
|
|
<br>
|
|
Një gjë që Moodle e bën është se i ruan të gjitha skedarët për një kurs brenda një direktorie,
|
|
të vetme normale. Kjo e lejon administratorin e sistemit
|
|
të japë forma të ndryshme të aksesimit të skedarëve për çdo mësues, të tilla si
|
|
Appletalk, SMB, NFS, FTP, WebDAV dhe etj. Modulet e autentifikimit i lejojnë
|
|
Moodle të përdorë LDAP, IMAP, POP3, NNTP dhe databaza të tjera si burime për
|
|
informacionin e përdoruesit. Ka akoma punë për të bërë. Tipare të planifikuara për
|
|
Moodle në versionet e ardhme janë: importimi and eksportimi i të dhënave të Moodle duke përdorur
|
|
formatet XML (që përfshijnë edhe IMS dhe SCORM); dhe rritjen e përdorimit të fletëve
|
|
të stileve për formatimin e interfeisit (në mënyrë që ai të integrohet vizualisht në
|
|
faqe të tjera të web site-eve).</li>
|
|
</ol>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<h2><a name="contribute" id="contribute"></a>2. Si mund të kontribuoni</h2>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Siç u përmend më lart, Moodle ka një numër tiparesh që janë modulare. Edhe nëse
|
|
ju nuk jeni një programues, ka gjëra që ju mund të ndihmoni ose ti ndryshoni.</p>
|
|
<h3><a name="activities" id="activities"></a>Aktivitete të të mësuarit</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Deri tani ka shumicën e moduleve të rëndësishme, dhe qëndrojnë në direktorinë 'mod' .
|
|
Ka shtatë module default: assignment, choice, forum, journal, quiz,
|
|
resource, dhe survey. Seicili modul është në një subdirektori të veçantë dhe përbëhet
|
|
nga elementet e mëposhtëm (plus skripte extra unike për çdo modul):</p>
|
|
<ul>
|
|
<li>mod.html: një formë për të ndërtuar ose update-uar një shembull të këtij moduli</li>
|
|
<li>version.php: përcakton disa meta-info dhe jep dodin e upgrade-imit</li>
|
|
<li>icon.gif: një ikonë 16x16 icon për modulin</li>
|
|
<li>db/: SQL zbraz të gjitha tabelat e kërkuara db dhe të dhënat (për çdo tip databaze)
|
|
</li>
|
|
<li>index.php: një faqe për të listuar të gjitha shembujt në një kurs</li>
|
|
<li>view.php: një faqe për të parë një shembull të veçantë</li>
|
|
<li>lib.php: çdo/të gjithë funksionet e përcaktuar nga moduli duhet të jenë këtu.
|
|
Nëse emri i modulit është i quajtur widget, atëhere funksionet e kërkuar përfshijnë:
|
|
<ul>
|
|
<li>widget_add_instance() - codi për të shtuar një shembull të ri të widget</li>
|
|
<li>widget_update_instance() - codi për të update-uar një shembull ekzistues</li>
|
|
<li>widget_delete_instance() - kodi për të fshirë një shembull</li>
|
|
<li>widget_user_outline() - për një shembull të dhënë, jep një përmbledhje të
|
|
kontributit të përdoruesit</li>
|
|
<li>widget_user_complete() - për një shembull të dhënë, printon detaje të një kontributi
|
|
përdoruesi<br>
|
|
</li>
|
|
<li>Për të mënjanuar konfliketet e mundëshme, çdo funksion moduli duhet të emërtohet
|
|
duke filluar me widget_ dhe çdo konstante që ju përcaktoni duhet të fillojë me
|
|
WIDGET_ </li>
|
|
</ul>
|
|
</li>
|
|
<li>Së fundi, çdo modul do të ketë ca skedarë gjuhe që përmbajnë stringje
|
|
për këtë modul. Shih më poshtë.</li>
|
|
</ul>
|
|
<p>Mënyra më e lehtë për të filluar një modul aktiviteti të të mësuarit të ri është të përdoret template
|
|
në <strong><a href="http://moodle.org/mod/newmodule_template.zip">mod/newmodule_template.zip</a>.</strong>
|
|
Unzip-o atë dhe ndiq brendinë e skedarit README . </p>
|
|
<p>Ju ndoshta pëlqeni të postoni në <a href="http://moodle.org/mod/forum/view.php?id=44" target="_top">Aktivitete
|
|
module forum në Përdor Moodle</a>.</p>
|
|
<p> </p>
|
|
</blockquote>
|
|
<h3><a name="themes" id="themes"></a>Stilet</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Stilet (ose lëkurat) përcaktojnë pamjen e një site-i. Një numër temash të thjeshta
|
|
jepen një paketën kryesore që shpërndahet, por ju mund të krijoni atë tuajën
|
|
me ngjyrat tuaja, logo-on tuaj, stilin dhe grafikën tusj. </p>
|
|
<p>çdo temë është një nëndirektori e "theme" direktorisë, dhe
|
|
përmban të paktën skedarët e mëposhtëm:</p>
|
|
<ul>
|
|
<li><strong>config.php</strong>: përcakton ngjyrat që përdor nëpër gjithë
|
|
site-in</li>
|
|
<li><strong>styles.php</strong>: faqja stil, përmban përcaktimet CSS
|
|
për elementet standart HTML sikurse shumë elemente të Moodle.</li>
|
|
<li><strong>header.html</strong>: E përfshirë në krye të çdo faqeje. Kjo
|
|
është ajo që ju duhet për të edituar dhe shtuar një logo në krye të faqeve, psh.</li>
|
|
<li><strong>footer.html</strong>: E përfshirë në fund çdo faqeje.</li>
|
|
</ul>
|
|
<p>Për të krijuar temat tuaja për versionin korent të Moodle:</p>
|
|
<ol>
|
|
<li>Kopjo një nga folderat e temave ekzistues në një folder me emër tjetër. Unë rekomandoj
|
|
të fillosh me një nga temat standarte. </li>
|
|
<li>Edito skedarin config.php dhe fut ngjyrat e tua. </li>
|
|
<li>Edito skedarin styles.php dhe ndrysho stilet CSS. </li>
|
|
<li>Edito header.html dhe footer.html për të shtuar logot e reja ose për të ndryshuar pamjen e jashtme.
|
|
</li>
|
|
</ol>
|
|
<p>Vini re se këto hapa janë opsionale - ju mund të bëni një pamje krejt ndryshe
|
|
të site-it tuaj, thjeshtë duke edituar ngjyrat në config.php</p>
|
|
<p>Vini re gjithashtu se ugrade-imet e Moodle <em>mund</em> ti prishin paksa temat, prandaj kontrollo
|
|
shënimet përkatëse me kujdes nëse po përdor një temë të dhënë.</p>
|
|
<p>Në vbeçanti, Moodle 2.0 do të ketë një sistem shfaqjeje krejt të ri, ka mundësi
|
|
të bazuar në transformimet XSL ose autpute XML nga Moodle. Kjo do të thotë që
|
|
temat do të kenë format krejt të ndryshëm, por avantazhi
|
|
do të jetë një nivel më i lartë i përshtatshmërisë (duke përfshirë lëvizjen e
|
|
elementeve nëpër faqe).</p>
|
|
<p>Më shumë diskutime për këtë në <a target=_top href="http://moodle.org/mod/forum/view.php?id=46">Temat
|
|
forum në Using Moodle</a>. Nëse ju krijoni një temë të këndshme që ju mendoni se të tjerët
|
|
do ta duan ta përdorin, ju lutem postoni skedarint tuajr zip në forumin e temave!<br>
|
|
</p>
|
|
</blockquote>
|
|
<h3><a name="languages" id="languages"></a>Gjuhët</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Moodle është dizenjuar për ndërkombëtarizim. Seicili nga 'string' ose 'page'
|
|
teksti që shfaqet si pjesë e interfejsit është vizatuar nga një bashkësi
|
|
skedarësh gjuhe. çdo gjuhë është një nëndirektori e direktorisë 'lang'.
|
|
Struktura e direktorisë lang është si më poshtë:</p>
|
|
<p><strong>lang/en</strong> - direktoria që përmban të gjithë skedsarët e një gjuhe
|
|
(psh English)</p>
|
|
<ul>
|
|
<li>moodle.php - stringjet për interfejsin kryesor</li>
|
|
<li>assignment.php - stringjet për modulin assignment </li>
|
|
<li>choice.php - stringjet për modulin choice </li>
|
|
<li>forum.php - stringjet për modulin forum</li>
|
|
<li>journal.php - stringjet për modulin journal </li>
|
|
<li>quiz.php - stringjet për modulin quiz </li>
|
|
<li>resource.php - stringjet për modulin resource </li>
|
|
<li>survey.php - stringjet për modulin survey</li>
|
|
<li>.... plus modulet e tjera nëse ka.<br>
|
|
<br>
|
|
Një string thirret nga këta skedarë duke përdorur funksionet <strong><em>get_string()</em></strong><em>
|
|
</em>or<em> <strong>print_string()</strong> </em>. çdo string
|
|
suporton zevëndësimin e variablave, për të suportuar renditjen e variablave në gjuhë
|
|
të ndryshme.<em><br>
|
|
<br>
|
|
</em>eg $strdueby = get_string("assignmentdueby", "assignment",
|
|
userdate($date)); <br>
|
|
<br>
|
|
Nëse një string nuk ekziston në një gjuhë të veçantë, atëhere ai ekuivalenti
|
|
në English do të përdoret automatikisht në vend të tij.</li>
|
|
</ul>
|
|
<p><strong>lang/en/help</strong> - përmban të gjitha faqet e help-it (për popup-et e context-sensitive
|
|
help)</p>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Faqet help kryesore janë këtu, kurse faqet help specifike për seicilin
|
|
modul janë në nëndirektoritë me emrin e modulit.</p>
|
|
<p>Ju mund të fusni një helpbutton në një faqee me anë të funksionit helpbutton.</p>
|
|
<p>psh helpbutton("text", "Kliko këtu për help mbi text");</p>
|
|
<p>dhe për modulet:</p>
|
|
<p>helpbutton("forumtypes", "tipet e Forumit ", "forum");</p>
|
|
</blockquote>
|
|
<p>Vini re se ju mund të editoni gjuhët, duke përdorur mjetet e administrimit web
|
|
nën "Kontrollo këtë language". Ko e lehtëson jo vetëm krijimin e gjuhëve të reja
|
|
por edhe rishikimin e atyre ekzistuese. Nëse ju filloni një gjuhë
|
|
të re, ju lutem kontaktoni me mua, <a target=_top href="http://dougiamas.com/">Martin
|
|
Dougiamas</a>. </p>
|
|
<p>Ju mund ta postoni në <a target=_top href="http://moodle.org/mod/forum/view.php?id=43">Languages
|
|
forum on Using Moodle</a>. </p>
|
|
<p>Nëse mirmbani një gjuhë nga baza ekzistuese, unë mund tu jap juve <a href="?file=cvs.html">CVS
|
|
akses shkrimi te kodet e Moodle</a> kështu që ju mund të mbani direkt
|
|
skedarët.</p>
|
|
</blockquote>
|
|
<h3><a name="database" id="database"></a>Skemat e Databazave</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Për një databazë të dhënë me tabela të përcaktuara, komandat e thjeshat
|
|
SQL të përdorura në Moodle duhet të punojnë mirë me një shumëllojshmëri të gjerë databazash.</p>
|
|
<p>Një problem ekziston me <strong>krijimin automatik</strong> të tabelave të reja
|
|
në një databazë, me të cilën Moodle ka komunikuar në instalimin fillestar.
|
|
Meqë çdo databazë është e ndryshme, nuk ekziston akoma një mënyrë
|
|
për ta bërë këtë të pavaruar nga platform. Për ta suportur këtë në
|
|
çdo databazë, skemat mund të krijohen që të listojnë SQL e duhura për të krijuar
|
|
tabela të Moodle në një databazë të veçantë. Këto skedarë në <strong>lib/db</strong>
|
|
dhe brenda <strong>db</strong> nëndirektorisë të çdo moduli.</p>
|
|
<p>Aktualisht, vetëm MySQL dhe PostgreSQL janë plotësisht të suportueshme në këtë mënyrë (asnjë
|
|
nuk ka shkruar skema për llojet e tjera).</p>
|
|
<p>Moodle 1.2 do të përdorë një metodë të re skemash XML të pavaruara nga datatbazat (database-independent) që
|
|
do ta bëjë të gjithë këtë të panevojshme.</p>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<h3><a name="courseformats" id="courseformats"></a>Formatet e kurseve</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Moodle aktualisht suporton tre formate të ndryshme kursesh: weekly, topics
|
|
dhe social. </p>
|
|
<p>Këto janë pak më të lidhur me pjesën tjetër të kodit (dhe prandaj, më pak
|
|
"pluggable") por është akoma e lehtë të shtohet një i ri.</p>
|
|
<p>Nëse ju keni ndonjë ide për formate të ndryshme që ju keni nevojë ose pëlqeni
|
|
të shikoni, lidhuni me mua dhe do të bëj çmos që ti keni ato në varianetet e ardhëshme.
|
|
</p>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<h3><a name="doc" id="doc"></a>Dokumentimi dhe artikujt</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Nëse e ju e ndjeni se mund të shkruani një tutorial, një artikull, një artikull akademik ose ndonjë gjë
|
|
tjetër rreth Moodle, ju lutem bëjeni! </p>
|
|
<p>Vendoseni atë në web dhe sigurohuni që keni futur linkun për <a target=_top href="http://moodle.org/">http://moodle.org/</a></p>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<h3><a name="bugs" id="bugs"></a>Pjesmarrje në gjurmimin e të metave</h3>
|
|
<blockquote>
|
|
<p>Së fundi, do të desha tu ftoj për tu regjistruar te "bug tracker"
|
|
at <a target=_top href="http://moodle.org/bugs/">http://moodle.org/bugs</a>
|
|
kështu që ju mund të skedoni çdo të metë që ju gjeni dhe ndoshta merrni pjesë në diskutimin
|
|
dhe rregullimin e tyre. </p>
|
|
<p>"Bugs" jo vetëm përfshin të meta të software-it në versionin korent
|
|
të Moodle, por ka ide të reja, kërkesa tiparesh dhe kritika konstruktive
|
|
mbi tiparet ekzistuese. E bukura e "open source" është se gjithkush mund të marri pjesë
|
|
në një farë mënyre dhe të ndihmojë krijimin e një produkti më të mirë që të na kënaqë të gjithëve.
|
|
Në këtë projekt, ju jeni i mirseardhur!</p>
|
|
</blockquote>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<blockquote>
|
|
<blockquote>
|
|
<blockquote>
|
|
<p align="center">Faleminderit që përdorni Moodle!<br>
|
|
<br>
|
|
<a target=_top href="http://dougiamas.com/">Martin Dougiamas</a>, Lead
|
|
Developer </p>
|
|
</blockquote>
|
|
</blockquote>
|
|
</blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
<blockquote>
|
|
<p> </p>
|
|
</blockquote>
|
|
<p align="CENTER"><font size="1"><a href="." target="_top">Dokumentacioni i Moodle</a></font></p>
|
|
<p align="CENTER"><font size="1">Version: $Id$</font></p>
|
|
</body>
|
|
</html>
|